Blog

Klima satın alan ev sahiplerinin sıkça merak ettiği konulardan biri, klima fiyatına montaj ücretinin dahil olup olmadığıdır. Özellikle yeni alınan, yetkili distribütör garantili duvar tipi split veya salon tipi klimalarda bu husus önemli bir sorudur. Türkiye’de genel uygulamalar itibarıyla, ev tipi sayılan duvar/salon klimalarda montaj ücretsiz olabilmektedir. Bu makalede “montaj dahil mi” sorusunu detaylıca ele alacak; garanti, klima türü, mesafe ve diğer faktörlere göre uygulamaları inceleyeceğiz. Ayrıca ortalama montaj ücretleri, marka politikaları ve tüketicilere yönelik tavsiyeler de paylaşılacaktır.

Klimanın Montaj Kapsamı

Duvar tipi split klimalar ve salon tipi (bir nevi yere monte edilen konsol klimalar) ev tipine giren cihazlardır. Genelde her iki klimanın da montajı için bir iç ünite ve bir dış ünite gerekir. Bu standart bir kurulum olarak kabul edilir ve bu tür klimalar ev tipi klima kategorisine girer. Ev tipi klimalarda montaj hizmetinin nasıl işleyeceği, cihazla birlikte kaç metre bakır boru ve elektrik kablosu verileceği genellikle satış aşamasında belirtilir.

Normal şartlarda satışı yapılan yeni klimalar, bir miktar bakır boru, elektrik kablosu, montaj ayağı gibi temel malzemeleri paketinde sunar. Bu kapsamda satıcılar genellikle belirli bir metraj (örneğin 4-5 metreye kadar) montaj malzemesini fiyata dahil eder. Eğer klimanın iç ve dış ünite mesafesi bu limitin üzerindeyse, ek boru veya kablo gerekebilir ve bunlar genellikle ayrıca ücretlendirilir. Ayrıca cihaz montajı için gereken standart vidalar, raflar veya konsollar genelde fiyata dahildir. Bunun dışında dış ünitenin sabitlenmesi için özel aparatlar, kelepçe gerektiren özel duvar delme işleri, asansör ile üst katlara taşıma gibi ekstra durumlar fiyata dahil olmayabilir. Bu gibi ek işçilik ve malzemeler, satış sözleşmesinde veya yetkili servis incelemesinde belirtilerek müşteriye ek maliyet olarak yansıtılabilir.

Sonuç olarak montaj kapsamı; alışveriş sırasında satıcı tarafından açıkça belirtilmediği sürece net değildir. Ev sahipleri klima satın alırken mutlaka “bu fiyata kaç metre boru, kablo, montaj aparatı dahil” sorularını sormalıdır. Garanti belgelerinde veya satıcı ile yapılan anlaşmada da montajın ücretsiz mi, yoksa ücretli mi olduğu, kapsam şartları açıklanmalıdır. Bu sayede sonradan sürpriz bir ücret ödenmesi önlenir.

Yetkili Servis ve Garanti Durumu

Türkiye’de satışa sunulan klimaların çoğu, markaların yetkili distribütörleri tarafından garantilidir. “Garantili klima” deyince, cihazın üretici garantisi altında olduğunu ve yetkili servislerle desteklendiğini anlıyoruz. İşte bu durum, montaj konusunda da büyük önem taşır. Yetkili satıcıdan alınan ve yetkili servis tarafından kurulacak bir klima genellikle üretici politikası gereği ücretsiz montaj hakkı sağlar. Çünkü bu tür satışlarda montaj, ürünün tesliminden sayılır ve fiyata dahil sayılmaktadır.

Örneğin Arçelik’in resmi bilgi kaynaklarına göre ev tipi klimalarda montaj ücretsizdir: Split ve salon tipi klimalar (1 iç ünite – 1 dış ünite) için montaj ücreti alınmaz. Buna karşılık, iş yerleri için kullanılan çoklu VRF/Multi sistemlerde veya birden fazla iç ünitelilerin montajında ücret uygulanır. Bu demektir ki bir ev sahibi olarak Arçelik/Beko gibi markadan klima aldığınızda, yetkili servis montaj masrafı talep etmemelidir. Aynı durumda Daikin, Toshiba, Mitsubishi gibi markalar da benzer politikalar izleyebilir. Örneğin Daikin’in SHIRA Eco modelleri, yetkili bayilerce 5 metreye kadar bakır boru dahil olmak üzere ücretsiz montaj seçeneğiyle sunulmaktadır.

Buna karşılık klimayı yetkili olmayan bir bayi veya ikinci el bir satıcıdan alırsanız montaj hizmeti otomatik olarak garanti kapsamında olmayabilir. Yetkili olmayan servislere yaptırılan montajlarda üretici garantisi geçersiz sayılabilir; dolayısıyla montaj ücretsiz değildir ve ücret de garanti kapsamında iade edilmez. Kısaca, yeni alınan garantili klima ve yetkili servis koşuluyla montaj genelde ücretsizdir, aksi belirtilmedikçe fiyatın içindedir.

Markalara Göre Montaj Politikaları

Her marka ve distribütörün montaj politikası birbirinden farklı olabilse de, Türkiye pazarında öne çıkan birkaç örnek bulunmaktadır:

• Arçelik/Beko (Türkiye menşeli): Ev tipi klimaların montajını ücretsiz yapar. Ürün açıklamalarında da çoğu model “montaj dahil” olarak listelenir. Müşteri, 4 metreye kadar boru ve kabloyu ücretsiz alırken, bu sınırın aşılması durumunda ek ücret talep edilebilir. (Açıklamalarda 4 metre sınırı bazı Arçelik ürünlerinde ifade edilir.) Kurumsal veya çoklu üniteli sistemlerde montaj ücreti alınır.
• Daikin: Yetkili bayilerinde Shira Eco serisi gibi modeller için 5 metreye kadar ücretsiz kurulum bildiriliyor. Diğer modeller için de genelde 3-5 metre arası kablo/boru montaja dahildir. Ekstra teknik gerekçeler (yüksek kat, vinç kullanımı vb.) ücrete tabi olabilir.
• Vestel, LG, Mitsubishi, vs.: Bu markalar da benzer şekilde duvar tipi ve salon tipi klimalarda montaj hizmetini genellikle ücretsiz sunmaktadır. Örneğin bazı Vestel promo belgelerinde klima alımlarında “ücretsiz montaj” vaadi görülürken, şikayet forumlarında yetkili servislerin belge göstermeden ücret istediği durumlar yer almıştır. LG Türkiye resmi olarak montajın ürünü satın aldıktan sonra yetkili servise randevu ile ücretsiz yapılması gerektiğini belirtir.
• Çinli markalar (Midea, Gree, vb.): Midea gibi firmalar resmi distribütörleri üzerinden satışta bazı metrajlara kadar montaj dahil kampanyalar sunar. Örneğin Midea’nın bir modeli için 4 metreye kadar montaj dahil biçiminde ilanlar vardır. Gree ise resmi satış şartlarında, yetkili servis merkezi ile alıcı adresi arasında 30 km’ye kadar ücretsiz montaj yapılacağını, bu mesafe aşıldığında ise 10 TL/km ek ücret uygulanabileceğini beyan etmiştir.
• Fiyat ve Promosyon Platformları: Hepsiburada, Trendyol, Teknosa gibi sitelerde satılan birçok klima ilanında “Montaj Dahil” ibaresi yer alır. Bu aslında genelde yukarıdaki markaların promosyon şartına işaret eder. Müşteri bir ürün alırken ilan detaylarında “ücretsiz kurulum/montaj” şerhi varsa, bu kampanyanın şartları (örneğin montajın 4m bakır boruya kadar geçerli olması) okunmalıdır.

Özetle, yeni ve garantili bir klima alındığında, ev tipi model ise montajın ekstra ücret ödenmeden yapılması beklenir. Ancak mesafe, ek işçilik veya markanın politikası bu durumu değiştirebilir. Şehirler arasında genel bir ayrım bulunmamakla birlikte, kırsal veya çok uzak bölgelerde bazı firmalar ek yol veya taşıma ücreti talep edebilir. Büyük şehirlerde satıcılar rekabetten dolayı montajı daha kolay ücretsiz sunarken, küçük yerlerde nakliye-mesafe maliyeti talep edilebilmektedir.

Montaj Ücretini Etkileyen Faktörler

Yeni bir klima kurulumunda ücret çıkabilecek pek çok unsur vardır. Normal şartlarda yetkili bir servis ile yapılan montaj işlemi aşağıdakileri kapsar:

• Bakır boru: Genellikle 3–5 metre arası bakır boru (iç-dış ünite bağlantısı için) montaja dahildir. Çoğu kampanya ve garanti kapsamında 4–5 metre ücretsiz sayılır. Bu sınırın üzerinde boru uzatma gerekirse metrekare başı veya metraj üzerinden ek ücretlendirme uygulanır.
• Gaz şarjı: Sistem fabrika çıkışı az miktarda soğutucu gaz ile gelir. Kısa mesafelerde ekstra gaz ihtiyacı nadirdir. Ancak 5 metrenin üzerinde boru eklenince ilave gaz gerekebilir, bu da masrafa yansır.
• Elektrik kablosu ve sigorta: Bir ölçüde elektrik bağlantısı (220V) için kablo gratis verilir. Uzatma gerekiyorsa ek kablo ücreti çıkar. Sigorta ve kontak noktası da müşterinin sağlaması gerebilir.
• Montaj aparatı: İç ve dış ünite için gerekli metal ayak, karkas plakalar veya beton ankraj (duvar/dış mekan) ile birlikte teslim edilir. Özel durumlar (çamurluk, konsol gibi) ekstra olabilir.
• Kontrol ve test: Kurulum sonrası cihazın test edilmesi, eksiksiz çalıştığının kontrolü (gaz basıncı, elektrik çekişi vs.) montaj paketine dahildir.

Bunun haricinde montaj dışı kalan işler ücret konusu olabilir. Örneğin; klima dış ünitesini sabitlemek için çatıda platform veya balkon konsolu gerekiyorsa, bunlar müşteriden ayrıbedel alınabilir. Yüksek katlarda asansör veya vinç kullanılması gerekiyorsa yine ek ücret çıkar. Ayrıca duvar, çatı delme ya da iç mekan tadilatı (örneğin, tavan delme veya fayans kırma) gibi işler genelde montaj garantisi kapsamının dışındadır. Bu ek işler faturalandırılacaksa mutlaka önceden sözleşmede belirtilmelidir.

Ortalama Montaj Ücretleri

Yetkili servisler tarafından verilen montaj hizmetleri, yukarıdaki artılara rağmen tamamen ücretsiz gerçekleştirilir. Öte yandan, eğer yetkili servis yerine özel servis/usta çağrıldıysa, bunun bedeli alıcının sorumluluğundadır. Güncel piyasa verilerine göre ortalama montaj ücretleri oldukça yüksek olabilir. Profesyonel bir yetkili servis, duvar tipi split klima montajı için genelde 4.500–8.000 TL civarında ücret talep ederken, salon tipi klima kurulumları 6.500–7.500 TL arasında fiyatlanır.

Bu rakamların altındaki teklifler çoğunlukla yetkili olmayan küçük servislerin verdiği düşük fiyatlar olup, beraberinde riskleri de getirir. Yetkili servislerde montaj işine dair garanti verilirken, düşük ücretli müstakil ustaların işi eksik bırakma veya hasar verme ihtimali vardır. Ayrıca, ortalamanın çok üstündeki fiyatlar da anormal kabul edilebilir (örneğin standart bir split klima için 1.000 TL’yi aşan talepler genellikle aşırı fiyat olarak görülür).

Aşağıdaki tabloda klima montajı için bazı örnek fiyat aralıkları özetlenmiştir:

Bu ücretler yalnızca standart 1 iç ünitelik kurulumlar için geçerlidir. Bir klima setinin birden fazla ünite (multi/VRF sistem) olması, tesisatın uzunluğunun fazla olması veya ilave kablolama gibi özel durumlar maliyeti arttırır. Montaj bedeli hesaplarken ayrıca şehirdeki servis yoğunluğu de etkili olabilir. Metropol bölgelerde yetkili servislerin daha fazla olması yüzünden montaj ücreti nispeten sabit kalırken, servis ağı zayıf yerleşimlerde yol ve zaman maliyeti için ekstra ücret gelebilir. Örneğin Gree’nin şartlarında belirtildiği gibi 30 km sınırı aşan yerlerde kilometre başına ücretlendirme vardır.

Montaj Ücretine Dahil Olmayan/Olabilen Hizmetler

Klima satın aldığınızda fiyata dâhil olabilecek veya ayrı ödenebilecek başlıca unsurlar şu şekildedir:

• Dahil Hizmetler: Yetkili distribütör servisi tarafından bir iç ünite – bir dış ünite montajı, 3–5 metre bakır boru montajı, gerekli minimum gaz şarjı, elektrik bağlantısı için kablo eklemesi, duvar/dış ünite sabitlemek için standart aparat kullanımı (rafa montaj veya beton konsol) genelde bedeline dahil yapılır. Klimanın teste bağlanması ve çalışır halde teslim edilmesi de bu kapsamdadır.
• Dahil Olmayan Hizmetler: Kilometre taşımacılığı (şehir merkezinden uzak yerler), ek malzeme (farklı çaptaki borular, uzun ek kablolar), vinç veya iş makinesi gerektiren yüksek kat taşıması, beton konsol temini, duvar/tevzi delme ve onarım işleri, ek sigorta konumu gibi işler genel garanti kapsamı dışındadır. Bu maddeler, ihtiyaç dahilinde ayrıca fiyatlandırılır.
• Önceden Bilgilendirme: Cihazı satın alırken satıcının sözleşmesinde veya promosyona ilişkin belgede hangi işlemin fiyata dahil olduğu, hangilerinin ekstra olduğu açıkça yazmalıdır. Tüketicinin, montaj öncesi servis tarafından belgelendirme yapılması (montaj formu), hangi mesafeye kadar ücretsiz olduğu gibi bilgileri sorgulama hakkı vardır.

Kısacası, beklenmedik ek maliyetler yaşamamak için montaj detaylarını alışveriş öncesinde netleştirmek gerekir. Sözleşmeye “ücretsiz montaj” diye eklense bile, uygulanacak şartları okumadan hizmet alınmamalıdır.

Tüketici Hakları ve Dikkat Edilecek Noktalar

Türkiye’de Tüketici Kanunu (6502 sayılı) klima montaj ücretini doğrudan düzenlemez. Ancak satıcı ile alıcı arasındaki anlaşmaya göre “montaj dahil mi?” durumu bir satın alma koşuludur. Aşağıdaki noktalar ev sahiplerinin haklarını ve sorumluluklarını hatırlatır:

• Satış Sözleşmesi ve Mesafeli Satış: Ürün satışında tüketici, teslim alınan ürünün sözleşmeye uygun olması gerektiğini (6502 sayılı yasa) bilir. Montaj kalemi konusunda anlaşma olmadıysa, montaj bir “hizmet” kabul edilecektir. İnternetten yapılan alışverişlerde tüketici, ek taşıma veya montaj hizmetlerini bir bileşen olarak seçebilir; bir paket veya kampanya almadıysa bu hizmetler genelde paralıdır. Bazı firmaların “ücretsiz montaj” taahhüdü bir promosyon olarak sunulur ve bu promosyon şartlarına tabidir.
• Yetkili Servis Formu: Klima montajı yetkili servise yaptırıldıysa, servis teknisyeni montaj fişi keser. Bu fiş garanti kaydı için önemlidir. Ürün kutu halinde teslim alınıp evde montaja bırakıldıysa fatura garanti süresinde sorumluluk doğmaz. Yani garanti geçerli sayılması için yetkili servisin kurulum yapması ve raporlaması gerekir.
• Ücretsiz Kurulum Kampanyaları: Birçok yer satıcı, klima kampanyaları duyurur (“klima fiyatına montaj dahil”). Tüketici bu tür kampanyalarda, kaç metreye kadar montaj yapıldığını, eğer bir koşul varsa (örneğin kredi kartına özel) incelemelidir. Kampanya yükümlülüğünü yerine getirmeyen satıcılar veya servisler hakkında Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvurulabilir.
• Yüksek Ücret Talebi: Eğer montajın “ücretsiz” olması gerekirken servis ücreti talep ettiyse ve bu ücret mantıksız derecedeyse, tüketici hizmeti reddedebilir veya tüketici şikayet mercilerine başvurabilir. Forumlarda örneklenen durumlarda, 1 iç-1 dış ünitelik bir split klima için 1000 TL montaj bedeli piyasanın çok üzerinde sayılmaktadır. Böyle durumlarda tüketici, yetkili distribütörden yazılı bilgi/alın terimi ya da tüketici hakem heyetine müracaat hakkına sahiptir.
• Şehir ve Bölge Farklılıkları: Genel kural olarak; İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerde tüm markalar aynı ücretsiz montaj politikasını uygular. Ancak kırsal kesimde yetkili servis noktası sınırlı olabilir. Bu gibi durumlarda ilgili markanın satış ofisinden veya çağrı merkezinden önceden bilgi almak faydalıdır. Bazı markalar, eğer 30 km’den uzak adres için montaj isteniyorsa ek mesafe ücreti talep edebileceğini belirtebilir (Gree örneğinde olduğu gibi).
• İkinci El veya Parçalanmış Satış: İkinci el klima alımında garanti yoktur, dolayısıyla montaj da paralıdır. Ayrıca iç ünite ve dış ünite ayrı kişilerden alınmışsa (stok boşaltması gibi durumlarda) montaj mağduriyeti yaşanabilir. Yeni alınan ve garantili klima almaya özen gösterilmelidir.

Sonuç olarak, klima fiyatlarına montaj dahil olup olmadığını mutlaka netleştirin. Ev tipik duvar/salon klimalarda, yetkili kanal kullanımında genellikle montaj fiyata dahildir. Yeni cihazınızı satın almadan önce satıcıya “pakete montaj dahil mi, şartları neler, mesafe sınırı var mı, kaç metre boru/kablo kapalı gösteriliyor” gibi sorular yöneltin. Sözleşme veya fatura üzerinde montaj detayının yazması en ideali olacaktır. Montajın ücretsiz olması durumunda bile servis kaydını, montaj raporunu ve varsa garanti evraklarını alın. Bu sayede ileride oluşabilecek anlaşmazlıklarda haklarınızı kolayca savunabilirsiniz.