Blog

Erenler ilçesi, Sakarya’nın merkezde yer alan genç bir yerleşim birimidir (2008’den beri ilçe) ve 2024 itibarıyla yaklaşık 92.500 kişilik nüfusu ile yoğun bir yaşam alanıdır. İlçe, Sakarya’nın genel özelliklerini taşıyan ılıman-yağışlı bir iklime sahiptir. Yazlar genellikle sıcak ve nemli (ortalama yüksekler Ağustos’ta ~29°C) geçerken, kışlar soğuk ve yağışlıdır (Ocak ayında ortalama en düşük ~2°C). Marmara bölgesi iklimine uygun olarak Sakarya’da yağışların üçte birinden fazlası kış mevsiminde düşer, yaz mevsimi ise yıllık yağışın yalnızca yaklaşık %20’sini alır. Bu iklim koşulları Erenler’de yazın klimalı soğutma ihtiyacını, kışın ise ısıtma (kalorifere ek olarak klima soğutma modunun tersine çevrilmesi) gereksinimini beraberinde getirir.

Klima Türleri ve Özellikleri

Klima montajı denildiğinde genellikle duvar tipi split klimalar akla gelir. Duvar tipi split klimalar, iç ünite (evaporatör ünitesi) ve dış ünite (kondenser) olmak üzere iki parçadan oluşur. İç ünite oturma odası, salon veya yatak odası duvarına monte edilir; dış ünite ise bina dış cephesine asılır veya zemine kaide üzerine yerleştirilir. Bu tip klimalar küçük ve orta boy mekânlar için idealdir. Modern split klimalar değişken (inverter) kompresör teknolojisi kullanır; bu sayede istenen sıcaklığa ulaşıldığında kompresör devri düşürülerek enerji tasarrufu sağlanır. Cihazlar genellikle 9.000 – 24.000 BTU/h arasında farklı kapasite seçenekleri sunar. (Örnek olarak 10–15 m²’lik bir oda için 9.000–12.000 BTU, 20–25 m² için 12.000–18.000 BTU gibi değerler kullanılabilir.)

Bunların yanı sıra salon tipi (yer/tavan) klimalar özellikle geniş alanlar veya işyerlerinde tercih edilir. Kaset tipi klimalar ise tavan arasına gizlenen ve dört yöne üfleme yapan üniteler olup, ofis ve mağaza gibi mekânlarda kullanılır. Multi-split (VRF) sistemlerde bir adet büyük dış üniteye birden çok iç ünite bağlanarak büyük binalarda esneklik sağlanır. Ancak Erenler’de konut ve küçük işyerlerinde en çok duvar tipi split klimalar görülür.

Klima alırken dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri cihazın kapasite sınıfı (ses seviyesi, enerji tüketimi) ve filtre özellikleridir. Özellikle yüksek nemli Marmara bölgesinde antibakteriyel ve toz filtreli modeller tercih edilebilir. Ayrıca teknik servisler, doğru kapasite hesaplaması için «BTU hesaplama» yöntemleri uygularlar (oda metrekare / 2,2 ×1000 kuralı vb.).

Erenler İkliminde Klima Kullanımı

Erenler’de yaz aylarında gündüz sıcaklıklar 25–30°C’ye ulaştığından serinletici klimaların önemi artar. Aynı zamanda nem oranı yazın yüksek seyrettiğinden, klimalar havadaki nemi alarak (dehumidifikasyon) konfor sağlar. Kışın ise sıcaklık sıfırın altına nadiren düştüğünden, ısıtma için kombi ve radyatörlerin yanı sıra “ısıtma modu” bulunan inverter klimalar da ek konfor sunabilir.

Aşağıdaki iklim grafiği Sakarya genelinin aylık ortalama sıcaklık ve yağışlarını gösterir. Buna göre yaz aylarında sıcaklıklar en yüksek (kırmızı çizgi Ağustos’ta ~23–25°C), yağış miktarı ise en düşük seviyededir. Erenler de benzer bir eğilim gösterir: Temmuz-Ağustos ayları arasında sık yağış beklenmez.

Şekil: Sakarya’ya ait yıllık ortalama sıcaklık (kırmızı çizgi) ve yağış (mavi çubuklar) grafiği. Yaz aylarında (temmuz-ağustos) sıcaklık zirve yaparken yağış azalmaktadır.

Şekilde görüldüğü gibi Sakarya’da (ve dolayısıyla Erenler’de) yaz ortalamaları 21–25°C aralığında olup, kışın ortalamalar 6–12°C arasında değişir. Bu nedenle Erenler’de iklimlendirme ihtiyacı temelde yazın klima ile soğutma, kışın ise ısıtmaya yöneliktir.

Klima Montajı Adımları

Bir klimanın doğru çalışabilmesi için montaj çok önemlidir. Klima montajı birden fazla aşamadan oluşur. İşte genel hatlarıyla tipik bir montaj süreci:

1. Keşif ve Planlama: Öncelikle odanın metrekaresi, yükseklik durumu, yönelim ve mevcut elektrik tesisatı kontrol edilir. İhtiyaç duyulan kapasite hesaplanır. Erenler’de özellikle gün ışığının etkisi (güneye bakan cepheler) ve bina izolasyonu göz önüne alınmalıdır. Binanın statik durumu değerlendirilir. İç üniteyi monte edeceğiniz duvarın klimayı taşıyacak sağlamlıkta olması zorunludur. Elektrik altyapısının ve sigorta sisteminin klima için uygun olup olmadığı kontrol edilir.
2. İç Ünite Konumu: İç ünite duvar tipi klimalarda oda içinde üst kısımlara, tavandan ~20–30 cm aşağıya asılır. Hava akışını engelleyecek eşyaların önüne (örneğin perdelerin veya dolapların önüne) yerleştirilmemeli, doğrudan kişilere üfleme yapmayacak şekilde konumlandırılmalıdır. İç ünite güneş ışığına maruz kalmamalıdır; doğrudan pencere önü veya camlı cepheyi hedef alması, motorun aşırı ısınmasına yol açabilir. Ünite duvara dayanacak askı sacıyla sabitlenirken su terazisiyle hizalanmalı, drenaj çıkış hattı aşağı doğru eğimli bırakılmalıdır (sonradan suyun akışı için dışarıya kanalize edilecek drenaj borusu duvardan çıkarılır). İç üniteyi duvara asarken bağlantı deliği açılır, ünite askı sacı monte edilir, sonra iç ünite askı sacına oturtularak duvara vidalanır.
3. Dış Ünite Konumu: Dış ünite mümkünse bakıma uygun bir noktaya, sağlam duvarlara veya zemine yerleştirilmelidir. Dış ünite için duvar montajında dayanıklı askı setleri (kantaren), ünitenin ağırlığının en az 5 katını taşıyacak güce sahip olmalı ve montaj yapılacağı duvar bu yükü kaldırabilecek sağlamlıkta olmalıdır. Zemine monte edilmesi gerekirse sağlam beton bir kaide üzerinde, yerden en az 10 cm yüksekte tutularak konumlandırılır; bu sayede yağmur ve kar suları ünitenin altına birikmez. Duvar veya kaide montajı sonrasında ünitenin hareket etmemesi için ankraj cıvatalarıyla sabitlenir. Dış ünite tamamen kapalı bir alana (balkon içi vb.) değil, dış ortamla temas edebilecek bir yere kurulmalıdır. Ünitenin yakınına açık buhar, egzoz veya yanıcı gaz kaynağı gelmemesine dikkat edilir.
4. Bakır Boru ve Elektrik Bağlantıları: İç ünite ile dış ünite arasında izolasyonlu bakır boru hattı döşenir. Bakır boru hattının metrajı (çoğu klimanın standartında) montaj dahil maksimum ~5 metredir; daha uzunu için ek gaz dolum ve işçilik gerekebilir. Borular koltuk malası ile duvarda veya duvar kenarlarında sabitlenir ve dekoratif bantlarla kaplanır. Drenaj borusu da iç üniteden dışarıya aşağı eğimli bir biçimde çekilmelidir. Elektrik kabloları için klimaya kadar havai veya kanallı hat çekilip sigorta bağlantısı yapılmalı, tesisatın şebeke topraklaması kontrol edilmelidir. İç ve dış üniteler arası enerji-haberleşme kabloları izolasyonlu olmalıdır.
5. Vakum ve Gaz Dolumu: Boru hattı bağlandıktan sonra sisteme vakum yapılır. Vakum pompası ile borulardaki nem ve hava tamamen uzaklaştırılır. Sonrasında üretici talimatına göre özel klimalarda ortam gazı (soğutucu akışkan, genellikle R32, R410A gibi) devreye basınçlandırma üniteleriyle şarj edilir. Viessmann’a göre montaj sırasında bakır boruların uçlarından azot gazı geçirilerek kaynak yapılması, kaynak sonrası sistemin azotla test edilmesi faydalıdır. Bu işlemlerden sonra tüm bağlantılar kaçak testi (azot veya azotla bir miktar soğutucu vererek basınç testi) ile kontrol edilir.
6. Test ve Devreye Alma: Klima çalıştırılarak ilk testler yapılır. Cihaz soğutma ve ısıtma modlarında çalıştırılarak hem üfleme hem de kompresör ses seviyesi, gaz basınçları, akım çekecek değerler teknik aletlerle ölçülür. Drenajdan su atıldığından emin olunur. Montaj tamamlandıktan sonra cihaz kumandasıyla modlar test edilir. Klimanın verimli ve uzun ömürlü kullanımı için yıllık bakım (filtre temizliği, gaz kontrolü) önerilir.

Montajı Etkileyen Faktörler

Klima montajının başarısını birçok faktör etkiler. Bunlar arasında yapısal faktörler, mekân özellikleri ve çevresel koşullar sayılabilir:

• Duvar ve Yapı Özelliği: İç ünite duvarının gazbeton, betonarme, tuğla vb. yapı olması fark yaratır. Çok ince veya eski duvarlarda ekstra ankraj gerekebilir. Duvarın klimanın titreşimini taşıyacak kadar sağlam olması temel bir gerekliliktir. Erenler’deki çoğu modern konut yüksek dayanımlı betonarme olduğundan, doğru ankrajla sağlam montaj yapılabilir.
• Hava Akışı ve Engeller: Klimalar oda içindeki hava sirkülasyonuna bağlı çalışır. İç ünitenin önü hiçbir eşyayla engellenmemelidir. Koltukların, dolapların veya perdelerin üfleme yönünde olmaması gerekir; aksi takdirde oda eşit soğutulmaz ve cihaz üstündeki hava dolaşımı olumsuz etkilenir. Ayrıca iç üniteyi, kapı ve pencere akımlarının (rüzgar, cereyan) hedefi altına koymamak önemlidir.
• Güneş Işığı ve Isı Yükü: Duvar tipi klimaların aşırı güneş ışığı alması cihaz sıcaklığını yükseltir. İç ünitenin doğrudan güneş ışığı görmesi veya dış ünitenin öğle güneşine maruz kalması performansı düşürür. Bu nedenle iç ünite genellikle kuzey ya da doğu cephe duvarlarına, dış ünite ise gölgelenen veya soğutmalı yerlere konumlandırılmalıdır. Özellikle Erenler’de güney cepheler yazın çok sıcak olabildiği için güneşli cephede montajdan kaçınılmalıdır.
• Nem ve Yağış Durumu: Sakarya çevresindeki nem oranı yaz-kış yüksek seyreder. İç ünitenin aşırı nemli ortamda (örneğin mutfak hemen yanı) yerleştirilmemesine dikkat edilir. Dış ünite için ise zemin montaj yapılacaksa, ünitenin su birikintilerine maruz kalmaması için kaide üzerine montaj şarttır. Erenler’de bazen yoğun yağmur veya kar yağabileceği için dış ünite deforme olmaması için korunaklı bir noktaya veya mevsimsel koruyucu şapka altına yerleştirilir.
• Elektrik Altyapısı: Klimanın çektiği akım değerlidir, özellikle yüksek kapasitelerde sigorta ve kablo kesitinin uygunluğu önemlidir. Yeni yapılan binalarda genellikle ayrı sigorta hattı gerekir. Montajdan önce mevcut sigorta grubu ve kablo kesiti kontrol edilip gerekiyorsa ek sigorta açtırılmalıdır. Ayrıca yıldırım koruması ve topraklama kontrolü de yapılmalıdır.
• Erişim ve Montaj Zorluğu: Erenler’in merkezi bölgelerinde bazı binalar arakat veya üst kat konutlarından oluşur. Yüksek katlarda dış ünite montajı için vinç veya forklift gerekebilir. Ayrıca dar sokağa açılan cephelerde dış ünite taşıma güç olabilir. Bu gibi durumlarda yetkili ekip planlama ile uygun taşıma ekipmanı getirir.

Klima Kapasitesi Hesabı ve Enerji Verimliliği

Doğru kapasitede klima seçilmesi montaj sonrası verim için çok önemlidir. Az güçte klima nem almada zorlanır, fazla güçte klima kısa devre yaparak enerji tüketimi artar. Metrekareye göre yaklaşık hesaplama geneldir:

Bu tabloda yer alan değerler yaklaşık olup, mekanı etkileyen izolasyon, yükseklik, pencere sayısı gibi faktörler de göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin tavan yüksekliği fazla bir salon veya çok güneş alan odalar için kapasite hesaplaması yeniden yapılmalıdır. Ayrıca Erenler’de genellikle nemli yazlar olduğundan cihazın yeterli kompresör gücüne ve inverter özelliğine sahip olması tercih edilmelidir. İnverter klimalar mevsime göre kapasiteyi ayarlayarak (örneğin gece düşük devir) enerji tasarrufu sağlar. Yeni binalarda A++ ve üzeri enerji sınıfı klimalar kullanmak uzun vadede elektrik tüketimini azaltır.

Binalarda Yalıtım ve Montaj İlişkisi

Klima verimi, binanın ısı yalıtımı ile doğrudan ilişkilidir. Erenler’de özellikle yeni yapılan konut projelerinde ısı yalıtımına önem verilmekte, duvarlara mantolama ve çift cam uygulamaları yapılmaktadır. İyi yalıtımlı bir evde klima daha çabuk oda sıcaklığına ulaşacağından daha az çalışır. Öte yandan eski yapılarda duvar izolasyonu kötüse, klima uzun süreli çalışmak zorunda kalabilir. Montaj aşamasında, duvar yalıtım kalınlığı göz önüne alınarak ankrajlar seçilmeli; bazı durumlarda yalıtım katmanı nedeniyle daha uzun dübel kullanılması gerekebilir.

Toplu Sonuç

Sonuç olarak, Erenler’de klima montajı yaparken bölgenin iklim ve yapı özellikleri dikkate alınmalıdır. Yazın nemli-ılık geçen günlerde iyi bir konumlandırma ve hava dolaşımı klimanın performansını artırır. Doğru kapasite seçimi ve yetkili servis montajı ile cihazın ömrü uzar, iç ortam konforu artar. Tüm bu adımlar, bu makalede detaylıca açıklandığı gibi doğru aletler, ölçümler ve teknik bilgi gerektirir. Erenler ilçesine özgü yapılanma ve iklim şartlarına uygun olarak planlanan bir klima montajı, hem kullanım rahatlığını hem de enerji tasarrufunu maksimuma çıkarır.