Blog

Klima sistemlerinin montajı, ısı konforu için kritik bir adımdır. Ancak bu işlem sırasında doğru iş güvenliği önlemleri alınmadığında hem iş kazalarına hem de cihaz verimliliğinin düşmesine yol açabilir. Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (İSG Kanunu, 6331) gibi yasal düzenlemeler işverenleri, çalışanları ve işyeri ortamını güvenli hale getirmekle yükümlü kılmaktadır. Klima montajı sırasında yüksekte çalışma, elektrik, kimyasal maddeler, ağır kaldırma gibi birden fazla risk bir arada bulunur. Bu nedenle, montaj öncesinde, sırasında ve sonrasında kapsamlı bir planlama yapılmalı, riskler belirlenip ortadan kaldırıcı tedbirler alınmalıdır. Bu yazıda, klima montajı sürecindeki olası tehlikeler, bunlara karşı alınması gereken önlemler ve güvenli çalışmaya dair kapsamlı bilgiler anlatılmaktadır.

İş Planlaması ve Hazırlık

Klima montajına başlamadan önce iş planlaması ve risk değerlendirmesi yapılması gerekir. İşveren, İSG Kanunu’na göre çalışma ortamının ve çalışanların sağlığını korumak için risk değerlendirmesi yapmak ve gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. Montaj sahası önceden incelenmeli; duvarın ve zeminin sağlamlığı, çevre koşulları, hava koşulları kontrol edilmelidir. Gerekli teknik dokümanlar (montaj talimatları) incelenmeli, onaylı planlar hazırlanmalıdır. Montaj ekibi, işin süresi boyunca karşılaşabilecekleri tehlikeler hakkında bilgilendirilmeli ve eğitim verilmelidir. Ayrıca yüksekte çalışma belgesi gibi gerekli sertifikalara sahip kişilerle çalışılmalı, çatı ya da yüksek dış cephe montajı gerektiğinde işin uzmanlarca üstlenilmesi sağlanmalıdır. İş öncesi toplantısında iş kazası risklerine (düşme, elektrik çarpması, gaz kaçağı vb.) dikkat çekilerek, herkesin görev ve sorumlulukları belirlenmelidir.

Montaj yapılacak alanda çalışma güvenliğini sağlamak için şu adımlar izlenir:

• Risk Analizi: Montaja başlamadan önce saha gezilerek potansiyel tehlikeler (gevşek tavan panelleri, düşebilecek eşya, nemli zemin vb.) tespit edilir.
• Gerekli İzin ve Uygunluk: Özellikle yüksek binalarda dış ünite kurulumu için ilgili kurum izni alınmalı, bina taşıyıcısı zarar görmeyecek yerlere montaj yapılmalıdır. Konstrüksiyon hesapları varsa kontrol edilmelidir.
• Çalışma İzni ve Güvenlik Bölgesi: İşaretlemelerle tehlikeli bölge belirlenir; yetkisiz kişilerin girişi engellenir. Gerekli uyarı levhaları ve bariyerler konur.

Karşılaşılan Tehlike Kaynakları

Klima montajı sırasında birden çok tehlike ile karşılaşılır. İşin gerektirdiği faaliyetlere göre başlıca risk grupları şunlardır: elektriksel, mekanik/yüksekte çalışma, kimyasal, basınçlı gaz, ergonomik ve psikososyal riskler. Her bir tehlike, uygun önlemlerle yönetilmelidir.

Elektriksel Tehlikeler

Klima sistemleri yüksek voltajlı elektrik tesisatı içerir. Montaj sırasında şebeke bağlantısı yapılırken elektrik çarpması, kısa devre, ark oluşumu gibi tehlikeler vardır. İntern mevzuatı uyarınca enerji bağlantısı ancak yetkili elektrik teknisyenleri tarafından yapılmalı; akım kesme ve etiketleme (“lockout-tagout”) prosedürleri uygulanmalıdır. Enerji kesilmeden hiçbir elektrik bağlantısı sökülmemeli veya kuruluma başlanmamalıdır. Topraklama (earthing) ihmal edilmemelidir. İşlem öncesinde uygun gerilim ölçerlerle sistemin gerilimsiz olduğu test edilmeli, kullanılması gereken test ve ölçüm aletleri yalıtımlı olmalıdır. Elektrik panosunda, klima dış ünitesi sigorta kutusu veya reaktör varsa, monte etmeden önce giriş gücünün kesilmesi ve cihaz boşta iken enerji verilmemesi sağlanmalıdır. Aksi durumda kıvılcım ve yangına davetiye çıkabilir. Elektrik bağlantılarında çivi veya destek arkları gibi metal parçalara elektrik tesisatı döşenmemeli; kablolar bükülürken aşırı gerilim uygulanmamalıdır. Tesisat bittikten sonra kaçak akım rölesi (uzak koruma) ve sigorta koruyucuları kontrol edilerek doğru amperajda seçildiğinden emin olunur.

Mekanik ve Yüksekte Çalışma Tehlikeleri

Klima montajında en çok kazaya yol açan tehlikelerden biri yüksekte çalışmadır. Dış ünite genellikle binanın dış cephesine, teras veya çatı gibi yüksek yerlere kurulur. Merdiven, iskele veya vinç kullanımı gerekebilir. Yüksekte çalışırken düşme riski her zaman vardır. Türkiye’de “Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği”ne göre yüksekte çalışma, seviye farkından dolayı düşerek yaralanma tehlikesinin bulunduğu tüm çalışmaları kapsar. Bu tür çalışmalar uygun emniyet düzenekleri olmadan yapılmamalıdır. Montaj esnasında düşmeyi önlemek için:

• Emniyet Kemeri ve Düşme Koruma Donanımı: Çatı veya merdivende çalışılıyorsa mutlaka emniyet kemeri (harness), seyyar platform veya korumalı iskele kullanılmalıdır. Platform kenarlarına korkuluklar konulmalıdır.
• Kalın ve Kaymaz Temel: Merdiven sabit ve dayanıklı olmalı, kaymaz taban takılmış olmalıdır. Merdivenin açısı uygun pozisyonda yerleştirilmeli, tepe noktası platform seviyesine en az 1 metre çıkmalıdır.
• Kaldırma Aletleri: Ağır dış ünitelerin kaldırılması için vinç, sepet veya makine yardımı kullanılmalıdır. Elle 40–50 kg’lık bir dış üniteyi kaldırmak omurga yaralanmalarına neden olur. Vinç veya döner platform kullanımı hem güvenliği artırır hem de montajı kolaylaştırır.
• Malzeme Güvenliği: Çalışanların altında veya çevresinde asılı ağır parçaların durmamasına dikkat edilmelidir. İç ve dış ünite parçaları montaj vidasıyla sabitleme anında, cihazın altındaki kişileri etkilemeyecek şekilde tutularak yerleştirilmelidir.
• Eğitim ve Gözetim: Yüksekte çalışmaya başlamak üzere tüm çalışanlar, konu ile ilgili uzmanlık ve eğitime sahip olmalıdır. Çalışma, işveren tarafından görevlendirilmiş bir gözetmen nezaretinde yürütülmelidir.

Kimyasal ve Basınçlı Gaz Tehlikeleri

Klima montajında soğutucu akışkan (gaz), temizlik sıvıları ve kaynak sırasında oluşan gaz/sis gibi kimyasal tehlikeler mevcuttur. Kullanılan kimyasallardan ve akışkanlardan kaynaklı riskler şunlardır:

• Soğutucu Gazlar (Refrijerantlar): Modern klimalarda R-410A, R-32 gibi gazlar kullanılır. Bu gazlar normal şartlarda inert olmakla birlikte kapalı alanda yüksek hacimde kaçak yaparsa oksijen yerine geçerek boğulmaya neden olabilir. Sıvı halde temas ederse soğuk yanığına yol açabilir. Özellikle R-32 gibi yanıcı gazlar, sızıntı halinde patlama riski taşır. Bu nedenle boru bağlantısı öncesinde sistem derin vakumlanmalı (gaz boşaltımı ile ikame) ve kaçak kontrol cihazlarıyla sızıntı testi yapılmalıdır. Gaz kaçak riski fark edilirse derhal kapatılmalı, havalandırma sağlanmalı ve ilgili uzman çağrılmalıdır.
• Temizlik Maddeleri: İç ünite ve dış ünite temizliği için asit, amonyak, klorür gibi kimyasallar kullanılabilir. Bu kimyasallar solunduğunda solunum yollarını tahriş eder, cilde temas ederse yanmaya neden olabilir. Islak temizlik veya kimyasal püskürtme işlemleri sırasında maske, kimyasal koruyucu eldiven, gözlük mutlaka kullanılmalıdır. Makine ya da mekanik bezlerle temizlik seçeneği varsa kimyasal azaltılmalıdır. Kullanılan her kimyasalın MSDS (Güvenlik Bilgi Formu) incelenmelidir.
• Kaynak ve Havşa Açma: Bakır boruların birleştirilmesi için bazen oksijen/asetilen veya özel havşalama makineleri gerekebilir. Açık alev kullanımı yangın riski oluşturur. Isının yakındaki yanıcı maddelere sıçramaması için alev koruma maskesi, yanmaz eldiven ve gözlük kullanılmalıdır. Ayrıca kaynaktan çıkan gaz ve dumanın solunmaması için maskeli çalışılmalıdır.
• Basınç: Sisteme basınçlı azot vurulması, vakumlanması gibi işlemler yapılırken yanlış basınç ayarı tüpte patlamaya yol açabilir. Basınçlı tüpler dik konumda, ventil yönü açık bölgeye bakacak şekilde sabitlenmeli, koruyucu başlık çıkarılmadan taşınmalıdır. Tüp vanalarının açma-kapama işlemi yavaşça yapılmalı, asla çekiç vb. yabancı cisimle müdahale edilmemelidir.
• Atık Kimyasallar: Kullanım ömrü geçmiş kimyasalların, soğutucu gaz şarjının veya asidik kirleticilerin geri kazanımı ve imhası uygun yöntemlerle yapılmalıdır. Toprağa veya kanalizasyona doğrudan boşaltım yasaktır.

Ergonomik Tehlikeler

Klima montajı ağır ve hantallığa sahip parçaların taşınmasını gerektirir. Eleştirme, kamburlaşma, yinelemeli hareket gibi ergonomik hatalar bel ve kas-iskelet problemlerine yol açar. En önemli ergonomik risk faktörleri şunlardır:

• Ağır Parça Taşıma: Dış ünite (40–60 kg) ve iç ünite (20–30 kg) tek başına kaldırılmamalıdır. Elle taşımanın zorunlu olduğu durumlarda, ekip en az iki kişi olmalı, uygun kaldırma teknikleri (bel yerine dizlerle eğilerek kalkma) kullanılmalıdır. Gerekirse palet arabası, el arabası veya vinç gibi yardımcı ekipman kullanılmalı, yük doğrudan omurgaya değil bacak kaslarına verilerek kaldırılmalıdır. Türkiye mevzuatı, 25 kg üzerindeki yüklerin çalışan tarafından tek başına kaldırılmaması gerektiğini belirtmektedir.
• Yanlış Duruş: Montaj esnasında sürekli aynı pozisyonda kalmak ya da belden çok öne eğilmek, kas iskelet sistemini yorar. Bu nedenle ağır işlerde elle tutma yerine mekanik taşıma, merdiven-sebili platform kullanarak yükü çalışma yüksekliğine getirme gibi düzenlemeler yapılmalıdır. Çalışma sırasında bel desteği kemeri veya ergonomik sırt dayanağı yardımcı olabilir. Uzun süreli vida sıkma gibi tekrarlayan işleri düzenli molalarla bölmek, kas yorgunluğunu azaltır.
• Uzun Süre Ayakta Kalma: Montaj bazen saatlerce ayakta, bazen de çömelerek çalışmayı gerektirir. Uygun iş ayakkabısı, ısı yalıtımlı zemin kaplamaları (soğuk/karlı zeminlerde) ve zaman zaman oturarak çalışılabilecek tekniklerle (ör. belirli işlemleri masada yapmak) ek stres önlenebilir.

Psikososyal ve Diğer Tehlikeler

İş güvenliği sadece fiziksel risklerle sınırlı değildir. Psikososyal riskler, iş ortamının düzeni ve insan faktöründen kaynaklanan sorunları içerir. Klima sektöründe özellikle yaz aylarında iş yoğunluğu artar, uzun çalışma saatleri, stres ve yorgunluk sık yaşanır. İşçilerin zorla fazla mesai yapması, dinlenme haklarından mahrum bırakılması yasaktır. Bu tür faktörler dikkat dağınıklığına, meslek içi iletişim sorunlarına ve hata yapma olasılığına zemin hazırlar. Çözüm olarak, iş programları gerçekçi yapılmalı, yeterli mola ve dinlenme süresi tanınmalı, gerekirse vardiyalı çalışma düzeni uygulanmalıdır. Ayrıca yüksek nem ve sıcaklıkta çalışmak tekniklerin ısı çarpması riskini artırır; bu koşullarda bol su tüketimi, gölge veya serin dinlenme alanları sağlanmalıdır.

Diğer tehlike türleri arasında gürültü (matkap, kaynak cihazı, fan sesi), toz/ partiküller (delme tozu, bakım tozları), düşük ışık veya titreşim gibi faktörler sayılabilir. Örneğin yoğun kum tozu veya bakır talaşı bulunan bir ortamda maske takmak gerekebilir. Gerektiğinde uygun işitme koruyucuları kullanılmalı, eldiven giyilirken aletin titreşimine dayanıklı tip tercih edilmelidir.

Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKE)

Tehlikelerin çoğunu etkin önlemlerle azaltmanın yanı sıra, uygun kişisel koruyucu donanımlar kullanmak da zorunludur. İşveren, 6331 sayılı Kanun gereği gerekli KKE’leri sağlamalıdır. Klimaların montajında tavsiye edilen temel KKE’ler şunlardır:

• Baret (Kask): Baş çevresine darbe riskine karşı korur. Hem iç hem dış ünitede düşen malzemeye karşı kullanılmalıdır.
• Güvenlik Ayakkabısı: Çelik burunlu, kaymaz tabanlı iş ayakkabısı; ağır parçaların ayağa düşmesine veya kayan merdiven basamaklarına karşı korunur.
• Emniyet Eldiveni: Elektrik izolasyonlu olmayan (malzeme parçalama/paslanma vb. için) ve kimyasallara dayanıklı eldivenler. Elektrik bağlantısı sırasında mutlaka yalıtımlı eldiven, temizleme sırasında ise kimyasal dayanımlı eldiven tercih edilmelidir.
• Göz Koruyucu: Toz, metal talaşı veya kimyasal sıçramalar için yan ve üst korumalı emniyet gözlüğü ya da maskesi. Kaynak veya havşalama sırasında yüz siperi gereklidir.
• Kulak Koruyucu: Gürültü yüksek çalışma ortamlarında kulak tıkaçları veya kulaklık kullanılmalıdır.
• Toz/Koku Maskesi: Özellikle toz oluşan delme veya kimyasal buhar inhalasyonu riskinde solunum maskesi (FFP2/FFP3) kullanılmalıdır.
• Emniyet Kemeri ve Yüksekte Ekipmanları: Yüksekte çalışırken mutlaka uygun yüksekte çalışma kemeri, bağlantı halatı, karabina gibi ekipmanlar takılmalıdır. Bu ekipmanların taşıma yük sınırları kontrol edilmeli, her kullanımdan önce görsel muayenesi yapılmalıdır.

KKE’lerin düzenli bakım ve temizliği yapılmalı, hasar veya aşınma durumunda yenilenmelidir. Ayrıca çalışanlar, sağlanan KKE’leri doğru kullanma ve bakım konusunda eğitilmelidir. Örneğin eldivenler ıslak iken elektrikle iş yapılmamalı; boya veya kimyasal bulaşmış gözlük dezenfekte edilmelidir.

Montaj Aşamalarında Güvenlik Önlemleri

Aşağıda klima montajı sırasında tipik adımlar ve her adımda dikkat edilmesi gereken güvenlik noktaları özetlenmiştir:

1. Montaj Yerinin Seçimi ve İç Ünite Hazırlığı: İç ünite için gürültünün az, doğrudan güneş ışığından uzak, sağlam duvar tercih edilmelidir. Yapı taşıyıcısına zarar vermeyecek bölge seçilmeli, duvar kolonlarına çarpı yönde delinmemelidir. Montaj işaretlemesi yapılırken kablo ve boru güzergâhındaki elektrik ve su tesisatı kontrol edilmeli, delim işlemi sırasında derzlere basınç verilmemelidir. Delgi (koruyuculu) uç ve uygun boyutlu matkap kullanılmalı, döner darbeli mod yerine düz delme tercih edilmelidir. İç ünite sacı monte edilirken tripod merdiven veya basamak kullanarak yükseklik ayarları dikkatlice yapılmalıdır. Montaj vidası tavana veya düz olmayan duvara saplanmamalıdır.
2. Drenaj ve Delik Açma: İç ünitenin yanına drenaj borusu için eğimli bir çıkış hattı bırakılmalıdır. Drenaj borusunun eğimi, suyun ters akmasını önleyecek şekilde olmalıdır. Drenaj borusu 10–20 mm çapında, eğimi %1-2 civarında bırakılmalıdır. İç ünite konumlandırıldıktan sonra dış üniteye giden bakır borular, kondens borusu ve kablolar için doğru yerler işaretlenip delinmelidir. Deliği açarken düşen toz ve parçaların başın üstüne düşmemesi için emniyet kemeri takılı durmalı, delme sırasında çevre temizlenmelidir. İç ünitenin monte edildiği an, altındaki zeminde çalışan varsa hemen uzaklaşmalı, cihaza asla tek elle tutulmamaya çalışılmalıdır.
3. Dış Ünite Montajı: Dış ünite genellikle balkon, duvar konsolu veya çatıda sabitlenir. Konsol veya ayak montajı sağlam ve su toplama yataylığında (drenaj önlemesi için az bir eğim olabilir) olmalıdır. Ayaklar betona ankrajlı, tokmaklı dübel veya kimyasal dübel ile sabitlenmelidir. Dış ünite montajı sırasında:
   • Ağır parçayı kaldırırken vinç veya platform kullanılmalı. Eğer elle kaldırmak gerekiyorsa en az iki kişi aynı anda kaldırmalı, arkası birbirine dönük olarak kaldırmayı denemeli (dambıl kaldırma tekniği gibi değil).
   • Dış üniteyi sabitleyen cıvatalar sıkılırken titreşim riski dikkate alınmalı; sıkma aletleri düşük tork ayarında tutularak gevşeklikten kaçınılmalı.
   • Dış ünitenin alt kısmı yere sabitlenecekse, montaj ayaklarının titreşim emiciliğinin gözden geçirilmesi gerekir. Çelik kafes veya duvar bağlantılarında korozyona karşı koruma yapılmalı.
4. Bakır Boru ve Kablo Montajı: İç ve dış üniteler arasındaki bağlantılar, özel yalıtımlı bakır boru, kontrol ve güç kablosu takımı ile sağlanır. Borular bükülürken sıkı dönüş açılarından kaçınılmalıdır. Bükme işlemi boru bükücü aletle yapılmalı, boru kırılmamalıdır. Boru kılıfı (kauçuk izolasyon) kırık veya çatlak olursa yenilenmeli. Borular duvar içinden geçerken titreşimden aşınmayı önleyecek kılıf veya kelepçe ile sabitlenmelidir. Boru bağlantısında alev kullanılıyorsa, kaynak tüpü çelik levhaya dayanılarak yapılmalı ve etraf yanıcı maddelerden arındırılmalıdır. Kaynak ışınından kaçınarak iş yapılmalı; kaynak tamamlanınca bağlantıların yoğunluğu kontrol edilmelidir. Kablolar mutlaka sınıfına uygun kesitte olmalı, ek yerleri izolasyon bandı ya da klemensle desteklenmelidir. Kablo kanalları düzgün sabitlenip uçları topraklama yapılmalıdır.
5. Vakumlama ve Gaz Dolumu: Tüm bağlantılar sıkılaşıp yağ ve nem alınmış boru devresi oluşturulduktan sonra, sisteme vakum pompası bağlanarak derin vakum yapılır (genellikle birkaç saat). Bu sırada devre, yağ ve nemden arındırılmalıdır. Vakumlama esnasında test manometresi ve vakum ölçer dikkatle izlenmeli, istenen vakum seviyesi ulaşınca 5–10 dakika basınç stabilitesi kontrol edilir. Ardından klima gazı yetkili ölçüm aletiyle uygun miktarda şarj edilir. Gaz şarjı sırasında kaçak testi (nitrik oksid veya sudoksit jel ile bakır boruların bağlantı noktaları kontrolü) yapılmalıdır. Hiçbir bağlantıda sızdırma kalmadığından emin olunmadan sisteme tam gaz verilmemelidir.
6. Elektrik Bağlantısı ve Kontrol: Dış ünite ile sigorta panosu arasındaki enerji kablosu bağlantısı yapıldıktan sonra, panodan enerji verilmeden önce sistem topraklama ve nötral kontrolleri mutlaka yapılır. Elektrik panosunda dış ünite için uygun amperajlı sigorta/şalter seçilmelidir. Tüm konektör bağlantıları sıkılmalı, mutlaka etiketleme ile kablolar tanımlanmalıdır. Enerji verildiğinde önce cihaz boşta çalıştırılarak motor sesi ve akım çekişi test edilmelidir. Daha sonra kumanda ve fonksiyon testlerine geçilmelidir. Bu aşamada soğutma ve ısıtma modları, kompresörün çalışma sesleri, duman veya alışılmadık koku olup olmadığı gözlenmelidir.
7. Çevresel Düzenleme: Montaj esnasında çıkan atık malzemeler (eski filtre, kesilen bakır parçalar, metal talaş, kutular, plastikler) düzenli olarak toplanmalı, çalışma bitiminde temizlik yapılmalıdır. Cam kırıkları, delme tozu gibi kesici/zararlı atıklar uygun poşetlerde toplanıp yönetmeliklere göre bertaraf edilmelidir. Tehlikeli kimyasal ve akışkanlar geri kazanım sistemine dahil edilmeli, asidik atıklar nötralize edildikten sonra atılmalıdır.

İş Kazalarını Önleme ve Acil Durum Prosedürleri

Klima montajı işlerinde olası kazalara hazırlıklı olmak için acil durum planları yapılmalıdır. Bu kapsamda:

• İlk Yardım Çantası ve İletişim: İş sahasında ilk yardım malzemeleri bulundurulmalı, çalışanlar ilkyardım eğitimi almış olmalıdır. Acil durum telefonları (112) herkesin ulaşabileceği yerde yazılı olarak asılmalıdır. Küçük yaralanmalar için yaralanan kişiye nasıl yaklaşılacağı ve neler yapılacağı bilinmelidir.
• Yangın Söndürme: Özellikle kaynak yapılırken ortalama bir yangın riskine karşılık uygun tipte (CO₂, kuru kimyevi, köpük) yangın söndürücüler hazır bulundurulmalıdır. Söndürücünün doğru yerde ve kolay erişilebilir bir noktada olması önemlidir. Havanın dar olduğu iç mekanlarda oksijen tüpüyle çalışılırken kıvılcım çıkma ihtimaline karşı tedbir alınmalıdır.
• Elektrik Kesme Noktası: Her iş sırasında aniden ortaya çıkabilecek bir kısa devre veya şok riskine karşı ana giriş şalterine hızla ulaşılabilecek bir işaretleme yapılmalıdır. Operatör yalnız çalışıyorsa bile ana panonun anahtarına kolaylıkla erişebilmeli veya gerektiğinde yardım alabilmelidir.
• Düşen İş Kazası: Bir düşme veya yaralanma durumunda yapılacak prosedür belirlenmelidir. Düşen personelin yeri kesinlikle hareket ettirilmeden, önce 112 aranmalı, daha sonra sedye veya şilte kullanılarak sedye ekibi gelene kadar sabit tutulmalıdır. İş sahasında düşme veya sıkışma yaşandığında o alana ikinci kez giriş yapılmamalıdır.
• Kimyasal Sızıntı: Eğer temizlik kimyasalları veya soğutucu akışkan sızıntısı gözlenirse derhal çalışmayı durdurun. Sızıntı bölgesi havalandırılmalı, sızıntı yapan malzeme tespit edilip durdurulmalı ve gerekiyorsa gaz maskesi ya da solunum cihazı takılmalıdır. Elektronik cihazın yakınında amonyak/kül veya benzeri kimyasallar varsa elektrik kesilmeli, kimyasal kıvılcım çıkmasın. Herhangi bir yaralanma halinde hemen doktor veya işyeri hekimine haber verilmeli, olayı SGK’ya bildirme adımları takip edilmelidir.
• Acil Durum Toplanma Alanı: İş sahasına yakın bir toplanma noktası belirlenmiş olmalı, herkes bunun yerini bilmeli ve acil durumda bu alana geçiş yapmalıdır.

Bu önlemler, kaza veya tehlike anında zararları minimize eder. Kaza raporları tutulmalı, her kaza veya yaralanmada kök neden analizi yapılarak benzer olayların tekrar etmemesi için önleyici adımlar atılmalıdır.

Denetim, Eğitim ve Sürekli İyileştirme

İyi bir güvenlik kültürü, sürekli eğitim ve denetim ile sağlanır. İşveren veya yetkilendirilen iş güvenliği uzmanı, montaj sürecinin her aşamasını denetlemeli, olası ihlallerde müdahale etmelidir. Çalışanlar yıllık ya da iş başı iş güvenliği eğitimlerinden geçirilmelidir. Yeni teknolojiler veya kimyasallar hakkında bilgi güncellemeleri yapılmalı, örneğin yeni nesil soğutucuların farklı riskleri (yanıcılık, yüksek basınç) anlatılmalıdır. Ayrıca personel, işin başında mutlaka sertifikalı eğitimlerden geçirilmelidir (örneğin yüksekte çalışma eğitimi, forklift operatörlüğü vb.).

Yapılan işleri belgeleyen kontrol listeleri, kayıtlar ve denetim raporları düzenli tutulmalıdır. Bir montaj işi bittikten sonra güvenlik performansı değerlendirilip eksikler not edilerek bir sonraki işe yansıtılmalıdır. Bu sürekli iyileştirme döngüsü sayesinde iş kazaları ve meslek hastalıkları azaltılır.

Sonuç

Klima montajı yüksek teknik bilgi ve dikkat gerektiren bir iştir. Bu süreçte iş güvenliğine yeterince önem verilmediğinde hem can kaybı riski hem de maddi kayıplar artar. Yukarıda özetlendiği gibi; doğru planlama, risk belirleme, eğitim, uygun ekipman kullanımı ve yasal düzenlemelere uyum ile iş kazaları büyük ölçüde önlenebilir. Hem işverenin hem çalışanların güvenliği için İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmeliklere kesinlikle uymak gerekir. Özellikle yüksekte çalışma, ağır kaldırma, elektrik ve kimyasal tehlikeler konusunda alınacak tedbirler, kazaların önüne geçmede kritik rol oynar. Sonuç olarak, tüm klima montajı projeleri bir güvenlik önceliği anlayışıyla yürütülmeli; böylece daha sağlıklı, verimli ve güvenli çalışma ortamları oluşturulmalıdır.