Blog

Klima sistemlerinde montaj sonrası göz ardı edilmemesi gereken önemli bir konu ses yalıtımıdır. Bir klimanın gürültü performansı, hem kullanıcı konforunu etkiler hem de komşu ve çevre rahatsızlığını belirler. Gürültüyü azaltmak için; cihazın teknik özellikleri, konumu, montaj kalitesi ve ek akustik önlemler birlikte değerlendirilmelidir. Aşağıda iç ünite ve dış ünite için ayrı ayrı gürültü kaynakları ve yalıtım yöntemleri ele alınmaktadır.

Gürültü Kaynakları

• Kompresör ve Fan Sesleri: Split klima dış ünitesindeki kompresör, soğutucu akışkanı basınçlandırırken ve devre içinde dolaştırırken belirgin bir uğultu ve titreşim üretir. Ayrıca dış ünite fanı yüksek hızda dönerken hışırtı ve rüzgar sesi çıkarır. İç ünite fanı ise hava üflerken (coil üzerindeki kanatlardan) hışırtı sesi oluşturur. Sessiz modda çalışan inverter klimalarda bu ses düzeyi azalabilir, ama yüksek kapasite klimalarda kompresör sesi 50–60 dB seviyesine çıkabilir. İç ünite fan sesi genellikle 30–45 dB civarındadır; uyku ve çalışma konforu için bu değerin 40 dB altında olması önerilir.
• Hava Akımı Gürültüsü: Klimaların içindeki evaporatör ve dış ünitedeki kondenser ızgaralarından geçen hava, özellikle yüksek üfleme hızlarında hışırtı veya uğultuya neden olabilir. Hortum, menfez veya hava kanalı kullanan sistemlerde rüzgar türbülansı sesleri duyulabilir. Çapı dar borular veya keskin virajlar hava akımını zorladığı için gürültüyü arttırır.
• Titreşim ve Yapısal Gürültü: Klimanın titreşen parçaları (kompresör, fan motorları, genişleme valfi vb.) doğrudan montaj yüzeyine iletilebilir. Bu mekanik titreşimler, duvar veya zeminde yankılanma ve uğultu olarak algılanabilir. Sert bağlanmış boru ve kablolardan iletilen gürültü de yapısal gürültüye eklenir. Örneğin, iç ünite duvara çok sıkı monte edilirse kompresör titreşimi duvara geçer ve bu da ev içinde sesin büyümesine neden olabilir.

İç Ünite Ses Yalıtımı

• İzole Montaj: İç ünite montajında titremeyi azaltacak malzemeler kullanılmalıdır. İç ünite plakasının duvara sabitlendiği noktalara kauçuk rondelalar ya da titreşim tamponu yerleştirmek, titreşim iletimini kesmeye yardımcı olur. Özel selüloz veya keçe yastıklar (akustik dolgu elemanları) iç ünite montaj vidalarıyla duvar arasında kullanılarak doğrudan metal temas engellenir. Plaka ile duvar arasında ince elastik bir tabaka düşünün; ses köprüsü kırılarak sesin geçişi azalır.
• Duvar/Yalıtım Malzemesi Kullanımı: İç ünite etrafındaki duvar veya tavan yüzeylerine yalıtım malzemesi uygulamak yankıyı azaltabilir. Yan duvar ve tavan panellerine akustik sünger veya yalıtım levhası monte etmek, üretilen ses dalgalarını emerek odadaki gürültü seviyesini düşürür. Örneğin, izoguard keçe paneller iç ünitenin yanlarına yerleştirilerek kumanda kanalından çıkan uğultu sesini izole eder.
• Drenaj ve Boru Yalıtımı: İç ünite drenajında oluşabilecek damlama sesi veya boru titreşimi göz ardı edilmemelidir. Drenaj borusunun duvara sabit kısmı ve kapakları titreşim yalıtımlı bağlantı elemanlarıyla geçirilmelidir. Soğutucu akışkan borularının sarkıtılması durumunda boruların bağlandığı klipslere kauçuk takozlar takılarak metal-metal temas önlenir. Ayrıca borular köpük veya kauçuk yalıtım kılıfıyla sarıldığında rüzgar sesinin azalması sağlanır.
• Ünite Tipi Seçimi: Klimanın marka/model olarak sessiz olanı tercih edilmelidir. Düşük ses seviyeli iç ünitesi (örneğin 20–30 dB fan devrinde) olan modeller yatak odası gibi hassas alanlar için idealdir. Montaj sırasında cihazın düz monte edildiğinden emin olmak (sallanmayacak şekilde sıkıştırma) ve filtrelerin temiz olmasına dikkat etmek de gürültüyü düşüren faktörlerdir.

Dış Ünite Ses Yalıtımı

• Titreşim Ayağı ve Panel: Dış ünitenin metal ayağına yerleştirilen titreşim takozları (kauçuk/yumuşak altlıklar) en etkili izolasyon yöntemlerinden biridir. Bu takozlar, kompresör titreşimini cihazdan zemine iletmeden emer. Özel motor yalıtım pedleri (elastomerik kolonlar veya keçe taban) da aynı etkiyi gösterir. Bu takviyeler, dış ünite doğrudan zemine vidalanmışsa bile mutlak gerekir. Bir diğer yöntem ise dış ünite etrafına akustik panelli kabin inşa etmektir; ünite sesini daha da düşük seviyelere çekmek için kauçuk kaplı çelik profillerle çerçeve yapılıp, içi ses bariyeri malzemesiyle kaplanmış bir muhafaza kullanılabilir.
• Yükseklik ve Mesafe: Dış ünite mümkünse yerden yüksek bir platforma yerleştirilir veya çatı katına monte edilir. Bu yöntem, yer seviyesindeki insanlardan çıkan sesin mesafe kazancı sayesinde azalmasına yardımcı olur. Ayrıca, etrafta su gözenekleri veya boşluklar varsa kompresör sesinin rezonansa dönüşmemesi için etraftaki boşlukları dolgu malzemesiyle yalıtmak yararlı olabilir. Hem bina dışı titreşimleri hem de komşu rahatsızlığını azaltmak için dış ünite, otel/pansiyon gibi dinlenme alanlarına uzaklığı gözetilerek seçilmelidir.
• Hava Kanalı ve Akustik Yıldız: Çok üniteli yapılarda dış ünitenin kanal veya boru bağlantıları büyükse, bu kanalların dış yüzeylerine veya içine akustik izolasyon malzemeleri (yüzer yapılı boru, ses bariyerli daldırma malzemesi vb.) uygulanır. Havanın veya suyun geçtiği delik ve aksamın titreşimsiz olması önemlidir. Böylece, kompresör ve fan dışında hatlar üzerinden yayılan dolaylı gürültü önlenir.
• Bakım ve Titizlik: Dış ünitedeki vidaların, kapakların ve pervane yapısının sağlamlığı, montaj sonrası mutlaka kontrol edilmelidir. Gevşek parça kalmamalı, fan kanatlarında eğilme yoksa çalıştırılırken daha az ses çıkar. Periyodik bakımda yağlama ve filtre temizliği yapılmalı; böylece kompresör daha yumuşak çalışır. Gerektiğinde desibel ölçer ile dış ünitenin çalışma sesi ölçülüp normal olup olmadığı değerlendirilmelidir.

Ses Yalıtımı İçin Malzeme ve Yöntemler

• Akustik Sünger ve Panel Kullanımı: İç ünite arkasına, dış ünite çevresine veya duvarlara uygulanabilen akustik köpük levhalar, yüksek frekanslı sesleri emer. Piramit veya dilimli akustik süngerler, özellikle iç ünite arkasındaki yankıyı azaltabilir. Ayrıca yüksek yoğunluklu ses bariyerleri (örneğin masif vinil bariyer veya ses yalıtım plasteri) duvar yüzeyine sabitlenerek alçak frekanslı kompresör gürültüsü engellenebilir.
• Keçe ve Köpük Kauçuk Materyaller: Yumuşak, gözenekli keçe veya köpük kauçuk levhalar, titreşim izolasyonunda etkilidir. İç ünite veya dış ünitenin ayaklarının altına yerleştirilen keçe yalıtım, titreşimi keser. Boru klipsleri altına konulan kauçuk rondelalar veya EPDM yalıtım, mekanik gürültünün bulaşmasını engeller.
• Yalıtım Kabini ve Panelleri: Bazı profesyonel uygulamalarda dış ünite etrafına özel yalıtım panellerinden oluşan küçük bir kabin kurulur. Bu kabin içinde ses emici malzemeler kullanılırken, hava akışını bozmamak için özel kanallar açılır. Gürültüyü en aza indirmek için kabin içinde akustik sünger, mineral yün veya köpük paneller tercih edilebilir.
• Dış Mekan Akustik Düzenlemeleri: Dış ünite konumunda akustik bariyer amaçlı bitkilendirme veya çit gibi yapılar kullanılabilir. Örneğin, beton duvar yerine bitki veya ağaçlar arasında dış ünite monte edilirse, ortama yayılan ses kısmen yutulur. Özellikle apartmanlarda komşu duvarlarına yakın üniteler için bu tür doğal bariyerler önerilir. Ayrıca komşu pencereleri ve balkonları gün içinde perdeyle kapatarak direkt gürültü algılanması azaltılabilir.

Ses Kaynaklı Sorunların Giderilmesi

• Titreşim Kontrolleri: Montaj esnasında cihazın titreşim yapmaması için tüm bağlantı noktaları gözden geçirilmelidir. İç ünite dudurulması sırasında su terazisi kullanılmalı, dış ünite ayağında denge ayarı yapılmalıdır. Montaj plakasının içe veya dışa eğimli olması iç ünitede su birikmesine yol açar, buna benzer bir biçimde dış ünite eğimi fan ömrünü etkiler; bu nedenle cihaz tam düz olmalıdır.
• Malzeme Kalitesi ve Standartlar: Kullanılan montaj aparatlarının kalite standartlarına uygun olması önemlidir. Ucuz ve düşük kaliteli dübel veya vidalar zamanla gevşeyerek titreşim yapabilir. Esnek yalıtım malzemeleri (kauçuk takoz, silikon mastik vb.) mutlaka üretici tavsiyesine uygun, dış ortam şartlarına dayanıklı ürünlerden seçilmelidir.
• Periyodik Bakım: Klimanın rutin bakımında iç ve dış ünite temizliği, fan kanatçıklarının ve bobinlerin tozdan arındırılması gürültüyü azaltır. Kirli filtre ve serpantinler fanın daha yüksek devirde çalışmasına neden olur, bu da ses artışı demektir. Düzenli yağlama, fan balansının korunması ve fan motoru yatağı kontrolü, titreşim ve sesin zamanla artmasını önler.

Sonuç

Klima montajı ve ses yalıtımı, birbirini tamamlayan dikkat gerektiren iki alan olarak ele alınmalıdır. Montajda yapılan her teknik hata veya ihmal, ses problemlerini doğrudan etkiler. Dengeli bir montaj, uygun yer seçimi ve kaliteli malzeme kullanımı; aynı zamanda titreşim önleyiciler ve akustik yalıtım malzemeleri ile kombin edildiğinde, hem cihazın performansı artar hem de kullanım konforu yükselir. İyi planlanmış bir kurulum aşamasından sonra düzenli bakım yapıldığında, klima hem daha sessiz hem de daha verimli çalışacaktır.